نذر قربانی

یکی از مهمترین اعیاد اسلامى «عید قربان» است. هر چند ریشه قربانی کردن از زمان آدم ابوالبشر به عنوان شعار دین و آیین و مشروعیت بوده و پیامبران بعد از او نیز این کار را انجام می‌دادند.

 

اما وقتی که واقعه بی‌نظیر و شگفت‌انگیز حضرت ابراهیم(ع) پیش آمد، روزی که اخلاص و بندگى حضرت ابراهیم(ع)در برابر پروردگار بیشتر ثابت شد، آن جا که فرمان حق براى ذبح فرزندش اسماعیل صادر شد و ابراهیم آن بنده فرمانبردار خداوند برای اجرای این حکم بین خود و خدای خود تردید نکرد. حضرت ابراهیم آماده اجراى فرمان شد و اسماعیل را به قربانگاه برد و کارد بر حلقومش گرفت تا اینکه ندایى رسید: «اى ابراهیم از عهده این آزمون الهى برآمدى! دست نگهدار که فرمانبردارى خویش را به درستى اثبات کردى»، قربانی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای را در ادیان آسمانی کسب کرد.

 

از نظر مکتب اهل بیت(علیه الاسلام)  قربانی کردن در روز عید قربان بر دو قسم «قربانی مستحب» و «قربانی واجب» است. قربانی مستحب یعنی اینکه همه افراد مسلمان چه در مکه باشند یا در شهر و سرزمین دیگر، می توانند در این روز قربانی کنند و از ثواب آن بهره مند شوند.

ولی در قربانی واجب؛ کسی که در ایام حج برای حج تمتع احرام می بندد، واجب است همه مناسک حج تمتع از جمله قربانی (در سرزمین منا) را در روز دهم ذیحجه (عید قربان) انجام دهد تا بتواند از احرام خارج شود.

 

البته لازم نیست که هر کس مسقیماً خود قربانی را انجام دهد، بلکه نیابت گرفتن در انجام قربانی صحیح است ولی در قربانی واجب تا زمانی که نایب قربانی را ذبح نکند فرد محرم نمی تواند سر خود را بتراشد یا مو و ناخن خود را کوتاه کند، ولی عدم ذبح نیابتی ضرری برای خود نایب ندارد.

 

گفته شده است که در قربانی واجب، شراکت چند نفر در یک قربانی، در حال اختیار کفایت نمى کند؛ بلکه در حال ضرورت نیز، محل اشکال است ولی، شراکت چند نفر در قربانىِ مستحب، اشکالی ندارد و مهم نیست که تعدادشان زوج باشد یا فرد.

 

از این رو به مناسبت فرا رسیدن عید قربان طرح مشارکت همگانی ذبح گوسفند درعید سعید قربان از سوی سازمان های دولتی و غیر دولتی آغاز شد تا با توجه به اهمیت و جایگاه عید قربان در دین مبین اسلام، هر فرد مومن و معتقدی از ثواب این کار خیرخواهانه و خداپسندانه عقب نماند. چرا که در فضیلت های این کار آمده است که قربانی کردن علاوه بر  دفع بلا، سبب بخشیده شدن گناهان صاحب قربانی می شود.